Κυριακή 7 Ιουλίου 2013

Συμφωνία με τον διάβολο: Ένας μεγάλος εφευρέτης σε στρατόπεδο συγκέντρωσης

«Κοίτα Herzstark», του είπε ένας από τους διοικητές του στρατοπέδου, «ξέρουμε ότι δουλεύεις πάνω σε μια υπολογιστική μηχανή. Θα σου επιτρέψουμε να κάνεις τα σχέδια. Εάν το πράγμα είναι αξιόλογο, θα το δώσουμε στον Φύρερ μετά την τελική νίκη. Σίγουρα θα σε κάνει Άριο για αυτό».
Ο μηχανικός είχε κάνει μία συμφωνία με τον διάβολο. Κάθε νύχτα μετά από την καθημερινή καταναγκαστική εργασία στο στρατόπεδο ο Hertzark έκανε λεπτομερή σχέδια για την μικρότερη υπολογιστική μηχανή στον κόσμο. Ως κίνητρο του έδιναν μεγαλύτερες μερίδες και τελικά επέζησε από το στρατόπεδο συγκέντρωσης. Όμως, δεν υπήρξε καμία τελική νίκη και ο Χίτλερ δεν είδε ποτέ την εφεύρεση του Herzstark.
Η ζωή του Herzstark θα ήταν γεμάτη φήμη και πλούτη μετά το τέλος του πολέμου, επειδή ο βιεννέζος εφευρέτης ήταν ένας Steve Jobs της μηχανικής εποχής. Το σχέδιό του ήταν επαναστατικό. Την εποχή που οι λογιστές και οι υπάλληλοι που καταμετρούσαν τα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία χρησιμοποιούσαν βαριές μηχανές γραφείου και μολύβια για να τα βγάλουν πέρα με τις τεράστιες στήλες από αριθμούς, ο Herzstark εξέπληξε τον επαγγελματικό κόσμο με μία μικρή, κομψή συσκευή που πραγματοποιούσε τις τέσσερεις βασικές αριθμητικές πράξεις και χωρούσε στην τσέπη κάθε παλτού εργασίας.
Πάντως, αυτός ο εξαιρετικά ταλαντούχος άνδρας έμελλε να γίνει ένας από τους ατυχέστερους ανθρώπους στην ιστορία της τεχνολογίας. Σήμερα, ο Herbert Bruderer, ειδικός στην ιστορία της επιστήμης των υπολογιστών προσπαθεί να διασώσει τον Herzstark από τη λήθη. Στην πορεία αυτής της έρευνας ο Bruderer «έσκαψε» βαθιά στην ιστορία αυτής της «θλιβερής ζωής».
Ένα ανερχόμενο αστέρι
Όλα ξεκίνησαν πολύ αισιόδοξα. Ο Herzstark κατάφερε ό, τι είχε διαφύγει από πολλούς άλλους μηχανικούς πριν από αυτόν. Έλυσε το μυστήριο του πώς να τοποθετήσει κανείς τους μετρητές που εκτελούν μοναδιαίες εντολές για τις επιμέρους αριθμητικές πράξεις μέσα σε μια μικρή θήκη. Ο εφευρέτης κατέληξε σε μια ριζική απλοποίηση.
Κατάφερε να δημιουργήσει ένα σχέδιο στο οποίο, για παράδειγμα, ο μετρητής μπορούσε επίσης να υπολογίσει αφαιρέσεις όταν ανέβαζε κανείς ένα μοχλό. Το 1938 κατοχύρωσε την μηχανική αριθμομηχανή τσέπης που έμοιαζε με έναν σταυρό ανάμεσα σε έναν μύλο πιπεριού και μια χειροβομβίδα.
Αυτό θα μπορούσε να είχε σηματοδοτήσει το ξεκίνημα μιας ιστορίας επιτυχίας, αλλά λίγους μήνες αφότου ο Herzstark είχε επισκεφθεί το γραφείο ευρεσιτεχνίας, οι ναζί εισέβαλαν και προσάρτησαν την Αυστρία. Ο Herzstark μπορούσε να κρατήσει την εταιρεία του στη Βιέννη μόνον επειδή η μητέρα του ήταν καθολική. Ωστόσο, από τότε η εταιρεία έπρεπε να κατασκευάζει όργανα ακριβείας για τα γερμανικά τανκς. Προς στιγμή, ο μικρός υπολογιστής παρέμενε μόνον στη θεωρία.
Μετά από μια διαφωνία με ένα ανώτερο στέλεχος της Γκεστάπο ο οποίος διέταξε τη σύλληψη δύο υπαλλήλων του με την κατηγορία της κατασκοπείας, ο Herzstark κατέληξε στο Μπούχενβαλντ. Είναι εκπληκτικό ότι κάτω από αυτές τις απάνθρωπες συνθήκες στο στρατόπεδο συγκέντρωσης κατάφερε να ολοκληρώσει το σχέδιό του για έναν μηχανικό υπολογιστή τσέπης. Όμως, η απελευθέρωση από τους ναζί, ένα απροσδόκητο καλό για τους κακοποιημένους αιχμαλώτους, έβαλε επίσης τέλος στις προσπάθειες του εφευρέτη.
Το γύρισμα της τύχης
Όταν επέστρεψε στη Βιέννη μετά τον πόλεμο, ο  Herzstark ανακάλυψε ότι ο αδελφός του Ernst είχε αναλάβει την οικογενειακή επιχείρηση ενόσω ο ίδιος ήταν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Κατά τη δεκαετία του 1930, ο Ernst δεν έκανε τίποτε άλλο από το να ασχολείται με τη σκοποβολή και να αγοράζει ακριβά αυτοκίνητα.
«Δεν ήταν ιδιαίτερα έξυπνος», είχε πει ο Herzstark για τον μικρότερο αδελφό του. Γι’ αυτό και ο ταλαντούχος μηχανικός δεν ήθελε να μοιραστεί την πολύτιμη ευρεσιτεχνία του με αυτόν. Ο Herzstark στάθηκε άτυχος και στην επιλογή των μελλοντικών του συνεργατών. Η μικρότερη μηχανική αριθμομηχανή στον κόσμο βγήκε στην αγορά το 1948 με την ονομασία «Curta», αλλά για τον εφευρέτη της δεν υπήρχε κανένας λόγος να γιορτάσει.
Επιχειρηματίες που δούλευαν για την βασιλική οικογένεια του Λιχνενστάιν χρησιμοποίησαν κάθε τέχνασμα για να κατακλέψουν τον ανυποψίαστο Herzstark που υπέφερε κατά καιρούς από περιστατικά φυματίωσης. Αντί να γίνει συνιδιοκτήτης του εργοστασίου παραγωγής της υπολογιστικής μηχανής του, ο μηχανικός ουσιαστικά αναγκάστηκε να αποσυρθεί.  Το 1952, μετά από μια εξαντλητική μάχη, ο Herzstark συμφώνησε να αποπληρωθεί με ένα εξευτελιστικό ποσό  χρημάτων. Η μηχανική αριθμομηχανή τσέπης παρέμεινε το πιο μεγαλειώδες έργο του. Δεν προχώρησε σε καμία άλλη μείζονα εφεύρεση μέχρι τον θάνατό του το 1988.
Η αριθμομηχανή «Curta» βρήκε ξαφνικό τέλος με το ξεκίνημα της νέας εποχής. Όταν οι πρώτες ηλεκτρονικές αριθμομηχανές, με τα κόκκινα και πράσινα LED αριθμητικά τους σημεία μπήκαν στην αγορά το 1971,  ο μηχανικός μικρός υπολογιστής μετρήσεων από τη Βιέννη έγινε αμέσως παρωχημένος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ShareThis



Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...