Οι μετανάστες, τα πρώτα χρόνια γεύτηκαν ολόστομα τη μοναξιά στην ξένη χώρα, οι περισσότεροι χωρίς γονείς και συγγενείς, χωρίς τους παιδικούς τους φίλους, και χωρίς γνωστούς. Ακόμα και το δημοτικό μας τραγούδι μάς λέει: «Την ορφάνια, την ξενιτιά, την πίκρα, την αγάπη, τα τέσσερα τα ζύγιασαν, μα πιο βαριά είν’ τα ξένα».
Και ήταν πολύ βαριά η μοναξιά, για τους μετανάστες τα πρώτα χρόνια της ξενιτιάς τους, γιατί ένιωθαν μονάχοι, χαμένοι στις άγνωστες χώρες που τους υποδέχτηκαν.
Η μοναξιά είναι πολύπλοκο και πολυδιάστατο θέμα, ή μάλλον ένα βαρύ μελαγχολικό συναίσθημα. Ο Καρυωτάκης ίσως από το βάρος της μοναξιάς και της αποξένωσης μπορεί να οδηγήθηκε στην αυτοκτονία.
Η μοναξιά είναι ένα πολύμορφο τέρας που μας κατατρώει, και μας καταστρέφει ολότελα τη ζωή. Ανάλογα με την αντοχή και την ψυχοσύνθεση του καθενός.
Όλοι κάποτε περνάμε από το καταπιεστικό συναίσθημα της μοναξιάς, που απειλεί να μας αφανίσει την ύπαρξη.
Υπάρχει μεγάλος αριθμός νέων που κατά στάδια διέρχονται περιόδους έντονης μοναξιάς, είτε γιατί δεν έχουν φίλους, είτε επειδή είναι δειλοί, ή γιατί δεν διαθέτουν το χάρισμα ή την τέχνη της επικοινωνίας.
Μοναξιά αισθάνονται και μερικά νέα ζευγάρια, διότι δεν εκδηλώνονται μεταξύ τους, ή γιατί έχουν αμφιβολίες για το δεσμό τους, όταν δεν ταυτίζονται τα πιστεύω τους, ακόμα και τα γούστα τους. Έτσι συνυπάρχουν στατικά, χωρίς τη στενή επαφή, αβέβαια για το μέλλον τους.
Μοναξιά αισθάνονται και κάποιοι παντρεμένοι άντρες, κλεισμένοι ερμητικά στη ρουτίνα της καθημερινής και εξουθενωτικής δουλειάς. Η κούραση μετά από τον κάματο της μέρας, τους κόβει τη διάθεση να επικοινωνήσουν με τη σύζυγο και τα παιδιά τους, και κλείνονται στον εαυτόν τους, πίνοντας και κανένα ποτηράκι παραπάνω, για να ξεδώσουν, και να ξεκουραστούν, κι αυτό κάποτε δημιουργεί νέα προβλήματα στην οικογένεια, όπως τον εθισμό στο ποτό, που απόρροιά του είναι ο αλκοολισμός και η βία.
Μοναξιά αισθάνονται και οι πολυάσχολες μητέρες, όταν έχουν μικρά παιδιά, που διαρκώς πρέπει να τα προσέχουν, προσφέροντας ολόκληρο τον εαυτόν τους στην οικογένεια. Κι όταν φτάσει το βράδυ και κοιμηθούν τα παιδιά, και ξεθεωμένες αυτές καθίσουν να ηρεμήσουν κάπως, αναρωτιούνται, αν αυτή είναι η χαρά, και η ευτυχία, που ονειρεύονταν σαν κοριτσόπουλα. Αυτή είναι τάχα όλη η ουσία της ζωής, που αφρόπλαθαν για ένα καλύτερο μέλλον;
Μοναξιά υπάρχει και όταν βγεις μια βόλτα στα μαγαζιά, μη και σπάσει η ρουτίνα της απομόνωσής σου στο σπίτι, χωρίς μια φίλη κοντά σου. Η μοναξιά σε κυνηγάει κι όταν τρέχεις βιαστικά στα ψώνια, τριγυρισμένη από ένα πλήθος άγνωστους ανθρώπους δίπλα σου. Η μοναξιά μέσα στο πλήθος πληθαίνει.
Μοναξιά υπάρχει και μέσα στην καρδιά μας, όταν δεν μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε τα όνειρά μας. Μέσα μας αισθανόμαστε ένα μεγάλο και αδυσώπητο κενό.
Η κάθε ηλικία έχει τις αιτίες της μοναξιάς της. Άλλοτε πραγματικές, και άλλοτε φανταστικές.
Μοναξιά αισθάνεσαι και όταν νομίζεις πως δεν σε αγαπούν, χωρίς να έχεις το θάρρος ή την κρίση να αντιμετωπίσεις κατάματα το αν αξίζεις, ή τι προσφέρεις εσύ στους δικούς σου, για να σε αγαπήσουν, και να σε σεβαστούν. Γι’ αυτό, ας μην ξεχνάμε πως η καλοσύνη, η αγάπη, και η ευγένεια είναι τα κλειδιά για την αρμονική μας συμβίωση, και την προσωπική μας ηρεμία.
Πολλές, λοιπόν, και διάφορες είναι οι επιπτώσεις της μοναξιάς, καθώς και οι αιτίες της, που μας ξεσχίζουν τη ζωή και πνίγουν τις χαρές μας.
Η μοναξιά είναι στενά συνδεδεμένη με τη διάθεση. Όταν δεν έχεις διάθεση να βγεις έξω, να δεχτείς στο σπίτι σου, να χαρείς τη συναναστροφή των ανθρώπων, γίνεσαι εσωστρεφής, και πάσχεις από το ύπουλο νόσημα της μοναξιάς.
Για να υπερπηδήσουμε τη μοναξιά, πρέπει να σκεφτόμαστε πάντοτε θετικά, ακόμα και μέσα σε δύσκολες καταστάσεις. Μια θετική σκέψη, και μια καλή πράξη την ημέρα, μας δίνουν πνευματική ευφορία και ελπίδα, για την αντιμετώπιση ενός δύσκολου σήμερα. Επίσης να έχουμε κάποιο χόμπι: όπως πλέξιμο, κέντημα, διάβασμα, να λύνουμε σταυρόλεξα, να ζωγραφίζουμε, να ασχολιόμαστε με το σπίτι, με τον κήπο, να καλλιεργούμε λουλούδια, ακόμα και σε γλάστρες. Να στολίζουμε τη ζωή μας με χρώματα και ομορφιά.
Να ανήκουμε σε κάποιον όμιλο ή σύλλογο. Να προσφέρουμε εθελοντική εργασία, να πηγαίνουμε εκδρομές, να επισκεπτόμαστε Μουσεία, αν αυτό μας ευχαριστεί.
Η κοινωνία μας συνέχεια αλλάζει μορφή. Παλιότερα είχαμε γύρω μας δικούς μας ανθρώπους, τη γειτονιά μας, τις παρέες μας. Είχαμε φίλους για μια ολόκληρη ζωή.
Τώρα αρχίζουμε να αποσυνδεόμαστε. Άλλοι αποδήμησαν εις Κύριον, άλλοι κλείστηκαν σε γηροκομεία, άλλοι έχουν προβλήματα υγείας. Έτσι, όσο μεγαλώνουμε, τόσο και τα προβλήματα της μοναξιάς αυξάνονται. Ξέρω ανθρώπους που ζουν σε Housing Commission διαμερίσματα και δεν γνωρίζουν ποιος κατοικεί στη διπλανή πόρτα.
Ο πολιτισμός προχωρά αγέρωχα. Εμείς κλείνουμε την πόρτα μας και την καρδιά μας ερμητικά, και αμπαρωνόμαστε ασφυκτικά μέσα στη μοναξιά μας. Εντοιχιζόμαστε μέσα στους τέσσερις τοίχους, με την εικονική παρέα της τηλεόρασης. Δεν βγαίνουμε έξω για να μην χάσουμε τη συνέχεια των τηλεοπτικών προγραμμάτων. Μα έτσι χάνουμε το νόημα της ζωής μας, και βλάπτουμε την υγεία μας, αλόγιστα, με την ακινησία μας...
Φοβόμαστε να επικοινωνήσουμε. Να εμπλακούμε με τη ζωή των άλλων, και σταδιακά αποκοβόμαστε από τον άνθρωπο. Δεν μας ενδιαφέρει ουδόλως ο «απώτατος» πλησίον, για να μην φορτωθούμε περιττά προβλήματα και ευθύνες. Μας φτάνουν τα δικά μας. Έτσι απομένουμε μόνοι μας, και μας κατατρώγει η μοναξιά μας. Κι ύστερα παραπονιόμαστε κιόλας πως μείναμε μόνοι...
Γι’ αυτό πρέπει να ανοίξουμε τις καρδιές μας στον άνθρωπο. Να βγούμε έξω από το σπίτι, να συναντήσουμε γνωστούς και να συνομιλήσουμε. Να ανταλλάξουμε μαζί τους δυο ανθρώπινες κουβέντες, με ευγένεια και καλοσύνη. Οι εκδηλώσεις των Πολιτιστικών μας Συλλόγων αυτόν τον σκοπό εξυπηρετούν. Μας ενώνουν κοινά ενδιαφέροντα. Μας αδελφοποιούν. Ανταλλάσσουμε αναμεταξύ μας γνώμες, ιδέες και σκέψεις. Και ας μην ταυτιζόμαστε απόλυτα. Ας μην συμφωνούμε εντελώς σε όλα. Αρκεί να σεβόμαστε τους ανθρώπους και τις ιδεολογίες τους. Οι ιδέες των άλλων είναι παράθυρα με φως, που σκορπίζουν τα σκοτάδια της απομόνωσής μας. Που μας δίνουν ζωή, και μας εμπλουτίζουν οι εμπειρίες τους.
Τώρα, όσο είναι καιρός. Γιατί το αύριο θα είναι ακόμα πιο σκληρό και από το σήμερα. Διότι αύριο μπορεί να είμαστε καθηλωμένοι στο σπίτι μας, και να μην μπορούμε – ακόμα και αν θέλουμε – να βγούμε πλέον έξω. Και τότε θα δείτε τι εστί μοναξιά και απομόνωση! Να είσαι ανίκανος και μόνος, μακριά από τη ζωή, και από όλα εκείνα που με τόση αξιοσύνη κάποτε αγάπησες... Ξωμάχοι πλέον της ζωής, και άχρηστοι. Κι όσοι έχουν μνήμη, θα πονούν ακόμα και για εκείνα που έζησαν, και με πολλή λύπη θα τα θυμούνται.
Η αρμονική συνύπαρξη, η αλληλεγγύη και η ενότητα, μας παρηγορούν και μας λυτρώνουν, μας γλυκαίνουν τη ζωή. Μάθαμε εμπειρικά και πικρά, πως η έλλειψη επικοινωνίας είναι απομόνωση και μοναξιά. Χρειαζόμαστε τους άλλους, και ολοκληρωνόμαστε σαν άνθρωποι μέσα από τους γύρω μας.
Γι’ αυτό ας δείξουμε κατανόηση, ευγένεια, καλοσύνη και ανθρωπιά σε όσους πάσχουν από το φοβερό αυτό τέρας, «Τη Μοναξιά», που μας πικραίνει τόσο απάνθρωπα τις ζωές μας.
Ας καταπολεμήσουμε με όλη μας τη δύναμη τη Λερναία Ύδρα με τα πολύμορφα κεφάλια, που κατασπαράζει την εποχή μας! Παρόλο που η Επιστήμη προχωρά, ο πολιτισμός καλπάζει, η μοναξιά, και η κατάθλιψη, διαρκώς πολλαπλασιάζονται. Η ζωή μας μετατρέπεται σε έρημο, χωρίς φιλικές οάσεις...
Ντίνα Αμανατίδου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου