Για τα μέλη των μυστικών εταιρειών το θέμα της μυστικότητας είναι πάντοτε επίκαιρο και εξόχως ενδιαφέρον, αφού η «σιωπή» αποτελεί βασικό και πρωταρχικό καθήκον τους, την τήρηση του οποίου ο καθένας υπόσχεται και αναλαμβάνει υπευθύνως κατά την εισδοχή του σε αυτές.Είναι αλήθεια, πως η μυστικότητα αυτή σκανδαλίζει τη φαντασία πολλών «αμυήτων», οι οποίοι ισχυρίζονται, ότι κάτω απ’ αυτήν κρύβεται κάτι το ύποπτο και το μεμπτόν. Κάποτε όμως, βάζει σε δοκιμασία και την σκέψη αγαθών «μυημένων», οι οποίοι διερωτώνται δια την σκοπιμότητα αλλά και τη δυνατότητα της τηρήσεώς της στη σύγχρονη ιδίως, κοινωνία, όπου η καταπληκτική τεχνολογική εξέλιξη και πρόοδος τείνει να εξαφανίσει την έννοια του μυστικού και απορρήτου, με την ικανότητά της να διεισδύει κρυφά και ύπουλα σε όλους τους τομείς της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής.
Αρκεί να αναφερθεί ότι το 1968, είχε καταγραφεί επακριβώς η ομιλία του Στρατηγού Ντε Γκωλ κατά τη διάρκεια Υπουργικού Συμβουλίου, μ’ ένα δορυφόρο που απεκαλείτο «αυτί του Ουρανού» και ο οποίος δορυφόρος, είχε τη δυνατότητα να αιχμαλωτίζει συνομιλίες και τηλεφωνικές συνδιαλέξεις από ύψος 100 χιλιομέτρων.
Σήμερα, η τεχνική αυτή είναι «ξεπερασμένη» και έχει αντικατασταθεί από άλλες τελειότερες και ισχυρότερες. Σήμερα, η παγίδευση συνομιλιών και η λήψη φωτογραφιών γίνεται με τεχνητά μέσα που ο κοινός νους δεν μπορεί να συλλάβει, όπως π.χ. με τα λεγόμενα «χαλίκια του ουρανού», που τα ρίχνουν με αεροπλάνα σ’ ένα εκ των προτέρων καθορισμένο σημείο. Είναι μικροσκοπικά ρομπότ, δηλαδή αυτόματοι κατάσκοποι, μακιγιαρισμένοι σε χαλίκια.
Ίσως, για την περίπτωση που μας απασχολεί, να μην ήταν αναγκαία όσα προανέφερα σχετικά με την υποκλοπή του απορρήτου δια τεχνικών μέσων, διότι με την κυκλοφορία «απόκρυφων» βιβλίων και εντύπων σε εκατοντάδες, για να μην πω χιλιάδες, αντίτυπα, δίδεται η δυνατότητα σε οποιονδήποτε επιθυμεί να γνωρίσει τα «Μυστήρια», χωρίς καμμία κατασκοπευτική προσπάθεια.
Εύλογα λοιπόν και καλόπιστα, θα διερωτηθεί κάποιος: γιατί η επιμονή στην απόλυτη σιγή, αφού εκείνα για τα οποία τα μέλη των μυστικών εταιρειών υποχρεούνται να σιωπούν, αποτελούν αντικείμενο συζητήσεων μεταξύ αμυήτων και όχι λίγες φορές, σε εφημερίδες και περιοδικά βλέπουν το φως της δημοσιότητας τα ίδια τα τυπικά των μυήσεων με κάθε λεπτομέρεια;
Ως συνειδητοί ερευνητές, που πιστεύουμε στην «πνευματική ελευθερία» κατά την αναζήτηση της αλήθειας, ας εξετάσουμε απροκάλυπτα ποίος ο σκοπός, ποία η ανάγκη και ποία τυχόν η ωφέλεια της επιβαλλομένης «Σιγής».
Κατ’ αρχήν, η «απόλυτη σιγή» που ζητούν οι μυστικές αυτές εταιρείες από τους Μύστες τους, αφορά στην τήρηση εχεμύθειας και σιωπής επί του τρόπου τελέσεως των τελετουργιών και επί των εν γένει διαδραματισθέντων κατά τις συνεδριάσεις τους.
Οι ιστορικά γνωστές μυστικές εταιρείες, ως εκ της ιδιομορφίας τους, δηλαδή ως μυσταγωγικοί θεσμοί που είναι, ποτέ δεν έδρασαν, αλλά ούτε μπορεί και ούτε πρέπει να δράσουν και να εμφανιστούν στο προσκήνιο της πολιτικής και της κοινωνικής δραστηριότητας με λάβαρα, τυμπανοκρουσίες και συνθήματα, όπως οι άλλες Οργανώσεις, Σωματεία, Εταιρείες και Κόμματα, τα οποία εμπλεκόμενα στις πολιτικές, κοινωνικές, θρησκευτικές και οικονομικές διαμάχες και ενίοτε, σε δολοπλοκίες, φθείρονται τελικά και αποδυναμώνονται.
Αντίθετα, με τη σιγή εξασφαλίζεται ο ίδιος ο θεσμός, του παρέχεται δε η βάση για την πορεία του προς την αιωνιότητα και γι’ αυτό η υποχρέωση σιγής επαναλαμβάνεται και υπενθυμίζεται διαρκώς.
Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινισθεί, ότι ναι μεν οι μυστικές εταιρείες ως Οργανώσεις, ποτέ δεν παίρνουν θέση επάνω στα Πολιτικά, Κοινωνικά και Οικονομικά προβλήματα, όμως αυτό δε σημαίνει, όπως μερικοί εσφαλμένως νομίζουν, ότι τα μέλη τους αδιαφορούν δια τα προβλήματα αυτά.Ο συνετός και συνειδητός Μύστης αντιλαμβάνεται, ότι τα τυπικά, δια των συμβολισμών και των αλληγοριών, στον σκοπό αυτόν κατατείνουν, δηλαδή να αφυπνίσουν τη συνείδησή του, ώστε έκαστος, ελευθέρως και αβιάστως, να κατανοήσει και να βρει λύσεις των προβλημάτων σύμφωνα με τα ιδεώδη της εταιρείας, στη συνέχεια δε να γίνει φωτοδότης στην αμύητο Κοινωνία δια του χρηστού παραδείγματος και της ορθής συμπεριφοράς του.
Έτσι λοιπόν, οι θέσεις του σε όλα γενικώς τα ανθρώπινα προβλήματα διοχετεύονται στην κοινωνία και η αγαθοποιός επίδραση της όποιας μυστικής εταιρείας σ’ αυτήν διαπιστώνεται με τις δραστηριότητες των ικανών, άξιων και αγαθών μελών της, οι οποίοι δρουν ως άτομα και όχι ως φορείς ή εκπρόσωποί της.
Είναι γεγονός, ότι σε παλαιότερη εποχή, η «σιγή και η εχεμύθεια» ήσαν μέτρα προστασίας για την ύπαρξη και την επιβίωση των μυστικών εταιρειών. Επεβάλλετο εκ μέρους τους η απόλυτη μυστικότης και η πολύ επιμελημένη προφύλαξη λόγω της ασκούμενης παλαιότερα, πολιτικής βίας, που δεν ανεχόταν όχι μόνον ελευθέρους θεσμούς, αλλά ούτε καν την ανύψωση της κεφαλής από ελεύθερους στην σκέψη ανθρώπους.
Ανεξάρτητα όμως, απ’ αυτό, η σιγή σε όλα τα μυσταγωγικά συστήματα που λειτούργησαν κατά τη μακρά πορεία της ανθρωπότητας, αποτελούσε κανόνα απαράβατο. Όχι μόνο στα Ελληνικά, αλλά και στα μυστήρια της Αιγύπτου, των Χαλδαίων, των Μανιχαίων, του Μίθρα και άλλων, ουδέποτε έγινε εξαίρεση του κανόνος αυτού.
Δεν ήταν λοιπόν, δυνατόν και τα σύγχρονα φιλοσοφικά και μυσταγωγικά συστήματα, που θεωρούνται μάλιστα από πολλούς ως διάδοχοι των Αρχαίων Μυστηρίων, ν’ αδιαφορούν στο θέμα της απολύτου σιγής.
Μπορούμε δε να πούμε, ότι σήμερα, που εξέλειπε ο κίνδυνος διώξεώς τους τουλάχιστον στα ελεύθερα πολιτεύματα, λόγοι ιστορικοί ή μάλλον «σεβασμού προς την παράδοση» επιβάλλουν τη σιγή και την εχεμύθεια, που προσδίδουν αίγλη και μεγαλείο στους μακραίωνους αυτούς θεσμούς.
Αρκεί οι μύστες που τα διακονούν, να φυλάγουν με επιμέλεια ό,τι αφορά στις μυστικές εταιρείες από τα υστερόβουλα ξένα μάτια.
Και ας μην ξεχνούμε ακόμη, ότι και το πιο κοινό πράγμα γίνεται θελκτικό, όταν μένει απόρρητο. Είναι η γοητεία του απορρήτου, του μυστηρίου.
Παρά ταύτα και σήμερα ακόμη, η «σιγή» αυτή αποτελεί ένα μέσο αμύνης των Μυστών των εταιρειών αυτών εναντίον εκείνων που τις επιβουλεύονται και επιβουλεύονται γενικά, τέτοιους Θεσμούς. Διότι και σήμερα ακόμη, τα ανελεύθερα πολιτεύματα δεν ανέχονται τη διακήρυξη και διδαχή των αρχών της ελευθερίας, της ισότητος και της αδελφότητος των ανθρώπων, που πρεσβεύουν οι περισσότερες μυστικές εταιρείες.
Και όχι μόνο στα ανελεύθερα, αλλά δυστυχώς, και μέσα σε ελεύθερα πολιτεύματα της σημερινής εποχής δεν είναι πάντοτε αρεστά τα μέλη των μυστικών εταιρειών σε μερίδα φανατισμένων ανθρώπων.
«Σιγή» όμως, δεν είναι μόνον η σιωπή και η εχεμύθεια. Έχει πολύ ευρύτερη έννοια απ’ αυτές.
Έτσι, μπορούμε να πούμε, ότι στην «Σιγή» την οποία επικαλούνται οι μυστικές εταιρείες περικλείεται και η ταπεινότητα και η σεμνότητα, που πρέπει να διακρίνουν τον αληθινό Μύστη και που δεν του επιτρέπουν να δημιουργεί κανένα μάταιο θόρυβο τιμών και διακρίσεων από τους συνηθισμένους εκείνους θορύβους, που τόσο πολύ επιδιώκονται και εκτιμούνται στην αμύητη Κοινωνία. Γιατί ως προς εκείνους ισχύει το αξίωμα, ότι ο περισσότερο φωτισμένος είναι ο ταπεινότερος όλων.Ποτέ δεν πρέπει να ξεχνούμε, πως οι πραγματικοί σοφοί είναι σεμνοί, ταπεινόφρονες και ζουν στην αφάνεια.
Προσωπικώς, πιστεύω ότι ο αληθινός Μύστης ούτε την ιδιότητά του αυτή πρέπει ν’ αποκαλύπτει, όταν και εφ’ όσον δεν υπάρχει σχετική ανάγκη και πολύ περισσότερο, να τη διατυμπανίζει στην κοινωνία. Όπως λέγεται συχνά στους κύκλους των μυστικών εταιρειών, οι πραγματικοί μυημένοι οφείλουν να μη διαλαλούν ότι είναι τέτοιοι, αφού αυτό, όταν είναι αληθές, καθίσταται προφανές από την ίδια τους την κοινωνική υπόσταση.
Εμβαθύνοντας περισσότερο, διαπιστώνουμε ότι ούτε η ηθική έννοια της σεμνότητας και ταπεινοφροσύνης είναι η μοναδική ερμηνεία της «Σιγής».
Με τη «σιγή», ο μυημένος συνηθίζει στην αυτοσυγκέντρωση για να μπορέσει, μελετώντας σε βάθος και σε πλάτος τα μυητικά σύμβολα και τις αλληγορίες, παράλληλα δε και τον εσωτερικό του εαυτό, να ανεύρει τις υποκρυπτόμενες σ’ αυτόν αλήθειες, τις οποίες θα προσπαθήσει να τις αποδεχθεί και να τα καταστήσει βιώματά του.
Η «σιγή» είναι απαραίτητη προϋπόθεση του φιλοσοφείν. Πολύ προσφυώς οι αρχαίοι Έλληνες αποκαλούσαν τη νύχτα «ευφροσύνη», γιατί στην απόλυτη σιγή της νύχτας μπορεί ο άνθρωπος ν’ αυτοσυγκεντρωθεί, να «σκεφθεί ορθά», «να ευφρονήσει» και με άλλα λόγια, να φιλοσοφήσει. Και η μυητική ατραπός που είναι φιλοσοφία και μάλιστα, όχι στείρα, αλλά ενεργητική, κοινωνική, επειδή διδάσκει τη «φιλοσοφία της ζωής», χρειάζεται οπωσδήποτε τη «σιγή», προκειμένου με αυτή να επιτελέσει το έργον του.
Μόνο με τη «σιγή» μπορούμε να επιτύχουμε την απομόνωσή μας από τις εξωτερικές επιδράσεις, την γνώση του εντός μας κόσμου και σε τελευταία ανάλυση, να επιτύχουμε το «Γνώθι σ’ αυτόν».
Ο Πυθαγόρας υπήρξε ο πρώτος διδάσκαλος της αυτογνωσίας. Ο Μύστης αυτός επέβαλλε πρακτικά στους μαθητές του την άσκηση της αυτογνωσίας, διδάσκοντας τις μυστηριακές αρετές της σιωπής και της εχεμύθειας. Είναι γνωστό, ότι οι Πυθαγόρειοι ήσαν υποχρεωμένοι κατά τα πρώτα βήματά τους, να σιωπούν επί μακρά έτη. Οι νεοφώτιστοι υποχρεούντο, κατά τον Ιάμβλιχο, να τηρούν επί πενταετία αυστηρή και απόλυτη σιωπή. Ονομάζοντο «ακουστικοί» ή «ακουσματικοί», γιατί ήσαν υποχρεωμένοι να παρακολουθούν «εν σιγή», χωρίς να μιλούν, μόνοι τους δε να ερευνούν και να αναλύουν τα «ορώμενα και λεγόμενα». Με τις μυστηριακές αυτές αρετές της σιωπής και της εχεμυθείας κατόρθωναν οι Πυθαγόρειοι να χρησιμοποιούν θεληματικά το νου, την ηρεμία, την αταραξία και την αυτόβουλη κατεύθυνση της σκέψεως, όπου απαιτεί η ηθική και η λογική και όχι όπου οδηγεί το συναίσθημα και η τυχαία παρόρμηση από τους εξωτερικούς ερεθισμούς.Τέλος, με τις μυστηριακές αυτές αρετές επεδίωκαν και επετύγχαναν την καταστολή των ορμών, επιθυμιών, ορέξεων και γενικά των παθών και όλων όσων αποτελούν εμπόδιο για την αυτογνωσία.
Γιατί με την αυτογνωσία οδηγούμεθα σταθερότερα προς την γνώση, της οποίας την ακρότατη βαθμίδα κατέχει η απροσπέλαστη προς τον άνθρωπο Σοφία. Γιατί με την αυτογνωσία φθάνουμε προς τη δυνατή γαλήνη και ηρεμία πνεύματος και ψυχής, που αποτελούν τις προϋποθέσεις ευτυχίας και οδηγούμεθα προς την τελείωση και την αγιότητα, το μοναδικό αλλά και το ύψιστο σκοπό της γήινης υπάρξεως του ανθρώπου.
Είναι ολίγοι, ελάχιστοι, αλλά οι πλέον εκλεκτοί, εκείνοι που με ζήλο και αυτοθυσία επιδίδονται στη διείσδυση και διερεύνηση των μύχιων πτυχών του Εγώ με την αυτοσυγκέντρωση, το διαλογισμό, τον στοχασμό και κατορθώνουν ν’ αξιοποιήσουν τις ανεξάντλητες δυνατότητες του Εγώ των, προς ατομική και πανανθρώπινη ωφέλεια.
Σ’ αυτούς ανήκουν οι Μεγάλες Οντότητες, οι Φιλόσοφοι, οι Μύστες, οι Άγιοι, οι Ιδρυτές Θρησκειών και οι ερευνητές τους. Αυτοί έχουν ανεγείρει και εξακολουθούν να ανεγείρουν τους φάρους του Πνευματικού και Ηθικού προσανατολισμού και είναι οι άξιοι ευεργέτες της ανθρωπότητας.
Ο Ι Μ. Παναγιωτόπουλος, στο βιβλίο του «Στοχασμός και Λόγος» γράφει: «Η σιωπή είναι το ανθρώπινο αδιέξοδο. Εκεί κατοικεί ο Θεός. Η σιωπή είναι η πιο μεγάλη αλήθεια. Η σιωπή είναι αθάνατη ομορφιά. Και γι’ αυτό μας είναι τόσο δύσκολο να εκφράσομε τη σιωπή, το πνεύμα της σιωπής, με το λόγο».
Το ίδιο έκανε και ο Χριστός που αποσύρθηκε για αυτοσυγκέντρωση στην έρημο, προσπαθώντας ταυτόχρονα ν’ απαλλαγεί από τους πειρασμούς της ύλης. Οι Μύσται αυτοί άντλησαν τη σοφία τους «εξ αυτών» από τη συγκέντρωσή τους στον εαυτό τους και με εμβάθυνση στην ίδια την ψυχή τους. Και στην ερημιά της ψυχής τους ανακάλυψαν νέο κόσμο, τον ενδόμυχο κόσμο του πνεύματος και των πνευματικών αξιών.
Ο Μέτερλιγκ έλεγε: «Διδαχθείτε τη σιγή από τις μέλισσες. Εργάζονται αθόρυβα. Η σκέψη, όπως και αυτές, λειτουργεί εν σιγή και η αρετή ασκείται με την εχεμύθεια».
Πραγματικά, στη σιγή της σκέψεως εισδύουν οι ενδόμυχες συζητήσεις, οι συνομιλίες με τον εαυτό μας, από τις οποίες προβάλλονται οι ορθές ιδέες και με τις οποίες ο καθένας θα ανεγείρει το οικοδόμημα των προσωπικών του πεποιθήσεων.
Ο Μύστης πάντοτε σιωπά και αυτοσυγκεντρώνεται. Έως ότου οι ψυχές μάθουν να μιλούν, τα χείλη μόνο θόρυβο κάνουν. Και έργο του κάθε μυημένου είναι να καλλιεργεί τις ψυχές και να διδάσκει πώς η ψυχή και όχι τα χείλη να μιλούν.
Άλλωστε ο πραγματικά μυημένος μπορεί να δρα χωρίς λόγια και δεν έχει ανάγκη διαφημίσεων. Θεμέλιον των μυστικών εταιρειών είναι ο χαρακτήρας του ανθρώπου και ο χαρακτήρας δεν αποκαλύπτεται με το θόρυβο και τη φλυαρία, αλλά με τη συμπεριφορά εν «σιγή».
Τέλος, είναι παραδεδεγμένο, ότι η «σιγή» είναι η μεγαλύτερη αρετή, προκειμένου να συνεργασθεί κανείς με άλλους για την επίτευξη κάποιου Ιερού σκοπού, που μπορεί να ματαιωθεί ή να υπονομευθεί από τους αμαθείς και κακόβουλους, αν περιέλθει σε γνώση τους.
Έργο των μυστικών εταιρειών είναι η αλληγορική διδασκαλία των αληθειών της φύσεως και η πρακτική εφαρμογή της αρετής και των πιο αγνών ηθικών αρχών και ακόμη, η αναζήτηση και πραγματοποίηση του σκοπού της ανθρώπινης ζωής.
Σε αυτές τελείται ψυχουργία, δηλαδή κατεργασία και τελειοποίηση ψυχών με πρακτικά, αλλά αποτελεσματικά μέσα, τα οποία διαθέτουν τα συστήματα αυτά. Έχει δε ανάγκη να διεξάγεται σε περιβάλλον γαλήνης, μακριά από τα πάθη και τα ανθρώπινα ελαττώματα και ειδικότερα, εκείνα της αλαζονείας και της προκαταλήψεως.
Η εξέταση όμως, και η επιδίωξη της πραγματοποιήσεως αυτών των σκοπών, συναντά πάμπολλα και διάφορα προσκόμματα στην αμύητη κοινωνία, όπου, κατά κανόνα, επικρατούν προλήψεις, εγωισμοί και προκαλούνται παρεξηγήσεις.
Είναι λοιπόν, αναμφισβήτητο, ότι το έργο αυτό των μυστικών εταιρειών δεν μπορεί να συντελείται φανερά, υπό τα όμματα και την επίδραση μίας κοινωνίας, στην οποία κυριαρχούν συνήθως, η αμάθεια και το χειρότερο, η ημιμάθεια, η κακία, το υλικό συμφέρον, η αλαζονεία, η βία και το ψεύδος.
Αλλά και η φύση των συνεδριάσεων των διαφόρων μυστικών εταιρειών είναι τέτοια, ώστε οι μυημένοι κάθε βαθμού να μην μπορούν ν’ ανακοινώσουν τις δραστηριότητές τους όχι μόνο σε μη μυημένους, αλλά ακόμη και σε μυημένους, οι οποίοι δεν έχουν προσεγγίσει τον ίδιο βαθμό μυήσεως με αυτούς. Διότι υπάρχει το ενδεχόμενο όχι μόνο να μην κατανοήσουν το περιεχόμενο των τελετουργιών και γενικώς, των μυστικών δραστηριοτήτων, αλλά και να το διαστρεβλώσουν, δια τον απλούστατο λόγο ότι δεν έχουν ακόμη φθάσει στην ανάλογη ανάπτυξη, που επιτυγχάνεται σταδιακά και μεθοδικά με συνεχή μελέτη και υπομονή.Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας, ότι το ίδιο συνέβαινε και σε όλα τα αρχαία Μυστήρια. Αλλά και ο Χριστιανισμός, κατά τα πρώτα μετά Χριστόν χρόνια, τηρούσε μυστικότητα, όχι μόνο για τις τελετουργίες του, αλλά και για την ύπαρξή του. Όταν δε επρόκειτο κατά τις συγκεντρώσεις των πιστών να τελεσθεί το μυστήριο της «Θείας ευχαριστίας», οι κατηχούμενοι εκαλούντο να απέλθουν.
Βλέπομε λοιπόν, ότι και ο Χριστιανισμός, καίτοι διακήρυσσε τις υψηλότερες και αγνότερες ηθικές αρχές, πολλά είχε να φοβηθεί από τη μισαλλοδοξία των τότε αμαθών ανθρώπων, που, τυφλωμένοι από τα πάθη τους, ήταν αδύνατο να δεχθούν την ελεύθερη εξάσκηση και εφαρμογή των Χριστιανικών Αρχών, οι οποίες προσέβαλλαν το κοινωνικό θεμέλιο του τότε κόσμου.
Όπως ο Χριστιανισμός, έτσι και κάθε αλήθεια ή προοδευτική τάση υφίσταται πάσης φύσεως διώξεις. Και αυτές ακόμη, οι καινούργιες επιστημονικές θεωρίες υφίστανται την αντίδραση και τις άδικες επικρίσεις των πολλών.
Αυτό συμβαίνει γιατί ο ανθρώπινος εγωισμός, η πηγή αυτή κάθε κακίας, δε δέχεται την ελεύθερη εκδήλωση της σκέψεως και της συνειδήσεως του άλλου ανθρώπου.
Έχοντας υπ΄ όψει τα ανωτέρω, οι μυστικές εταιρείες ορθώς πράττουσες, φυλάσσουν τα μυστικά τους, για να μη γίνουν αντιληπτά στους οφθαλμούς των αμαθών και αλαζόνων της αμυήτου Κοινωνίας, που σκόπιμα ή και αθέλητα, τα κακοποιούν και τα διαστρεβλώνουν.
Τις συνέπειες αυτές από τη διαρροή των Μυστικών των Αρχαίων Μυστηρίων είχαν υπ’ όψη τους οι Σοφοί της αρχαιότητος, όταν διακήρυτταν:
Ο μεν Πυθαγόρας: «Ου τα πάντα τοις πάσιν ρητά»,
Ο δε Ιπποκράτης: «Τα ιερά εόντα πρήγματα ιεροίσιν ανθρώποισι δείκνυται»,
δηλ. «Τα ιερά πράγματα σε ιερούς μόνον ανθρώπους αποκαλύπτονται».
Το θέμα είναι ανεξάντλητο και μπορεί να εξετασθεί από πολλές άλλες πλευρές και πτυχές.
Όμως, ανεξάρτητα από όσα εξέθεσα, πιστεύω ότι η τήρηση της σιωπής και της εχεμύθειας είναι υποχρέωση για τον κάθε Μύστη, που καθίσταται γι’ αυτόν ζήτημα τιμής.
Είναι δυνατόν ο αμύητος κόσμος να διαλαλεί τα όποια Μυστικά γνωρίζει. Ο μυημένος όμως, ως σοβαρός άνθρωπος, που σέβεται τις υποχρεώσεις του, οφείλει να σιγεί απολύτως, δικαιώνων έτσι και το Μεγάλο Αθηναίο Κωμωδοποιό που είπε: «Ουδέν σιωπής έστι χρησιμότερον».
mystica
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου