Ο μαέστρος της εξαπάτησης Χάρι Χουντίνι

Το να αποκαλέσει κάποιος το φαινόμενο Χουντίνι απλά ταχυδακτυλουργό παραείναι λίγο.

Γιατί δεν είναι μόνο ότι μιλάμε για τον κορυφαίο ίσως μάγο που είδε ποτέ το φως της ημέρας, αλλά πρόκειται για τον άνθρωπο που βάλθηκε να κάνει τον κλάδο επαγγελματικό, οργανώνοντας τους ταχυδακτυλουργούς και στήνοντας δίκτυο υποστηρικτών δομών για τις δραστηριότητές τους.

Και βέβαια βάλθηκε να διαχωρίσει την ταχυδακτυλουργία από τη μαγεία, τον πνευματισμό και τα μέντιουμ, βοηθώντας καθοριστικά στο γκρέμισμα της καριέρας περίφημων πνευματιστών της εποχής, την ίδια ώρα που αυτός δεν έκρυψε ποτέ ότι τα σόου του ήταν απλή οφθαλμαπάτη και άλλες οπτικές πλάνες.

Ο μάγος Χάρι Χουντίνι ήρθε στον κόσμο για να κάνει τη διαφορά, και πράγματι την έκανε. Ως απλό ταχυδακτυλουργικό κόλπο…

Πρώτα χρόνια

Ο Χάρι Χουντίνι γεννιέται ως Έρικ Βέις στις 24 Μαρτίου 1874 στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας, ως ένα από τα 7 παιδιά του ραβίνου της εβραϊκής κοινότητας της πόλης. Η οικογένεια βέβαια σύντομα θα μετακομίσει στο Ουισκόνσιν των ΗΠΑ (1878), με τον νεαρό Έρικ να ισχυρίζεται αργότερα ότι η αμερικανική πολιτεία ήταν η γενέτειρά του.

Όταν ο Έρικ ήταν σε ηλικία 13 ετών (1887), αυτός και ο πατέρας του μετακομίζουν στη Νέα Υόρκη, με το νεαρό αγόρι να κάνει μια σειρά από δουλειές του ποδαριού για να τα βγάλουν πέρα πριν μετακινηθεί όλη η οικογένεια κοντά τους. Ασίγαστο πνεύμα από παιδί και αθλητικό ταλέντο, θα λάβει αμέτρητα μετάλλια για τις επιδόσεις του, ενώ σύντομα θα αρχίσει να ενδιαφέρεται για τα ταχυδακτυλουργικά σόου, λαμβάνοντας μέρος σε παραστάσεις μάγων της εποχής…

Ταχυδακτυλουργική καριέρα και άσος στις αποδράσεις

Το 1894, ο Έρικ άρχισε να εμφανίζεται πλέον ως επαγγελματίας μάγος, αλλάζοντας το όνομά του σε Χάρι Χουντίνι: το «Χάρι» ήταν το υποκοριστικό που τον ήξεραν όλοι και το «Χουντίνι» ένας φόρος τιμής του νεαρού μάγου στον περίφημο γάλλο ταχυδακτυλουργό Jean Eugene Robert-Houdin.

Οι παραστάσεις του ωστόσο ως μάγου δεν γνώρισαν επιτυχία και λίγο έλειψε να τα εγκαταλείψει. Αν δεν γινόταν σχετικά σύντομα δημοφιλές το σόου του όπου απελευθερωνόταν από χειροπέδες, τα κόλπα του με τα τραπουλόχαρτα και οι εμφανίσεις του στο τσίρκο δεν θα του εξασφάλιζαν καν καριέρα!

Το 1893 ο Χουντίνι παντρεύτηκε την επίσης περφόρμερ Wilhelmina Beatrice Rahner, που θα λειτουργούσε πλέον ως σύντροφος και στη ζωή και στη σκηνή.

Η καθοριστική στιγμή έρχεται για τον ίδιο το 1899, όταν το σόου του με την απόδραση εντυπωσιάζει τον γνωστό παραγωγό των ΗΠΑ Martin Beck, ο οποίος σύντομα θα του εξασφαλίσει περιοδεία στην Αμερική, με τον Χουντίνι να εμφανίζεται στα καλύτερα θέατρα της χώρας. Για τις ανάγκες του σόου του μάλιστα επιστρατευόταν πάντα και η τοπική αστυνομία: αφού τον ξεγύμνωναν και τον έψαχναν, του περνούσαν χειροπέδες και τον έκλειναν στα κελιά τους. Κι όταν ο Χουντίνι απελευθερωνόταν από τα δεσμά, η παράσταση είχε τέτοια επιτυχία που γρήγορα θα γινόταν ο πιο ακριβοπληρωμένος σόουμαν του αμερικανικού βαριετέ!

Αφού μάγεψε την Αμερική για μπόλικους μήνες, σειρά είχε κατόπιν η Ευρώπη: το 1900 βρίσκει τον Χουντίνι να περιοδεύει στην Αγγλία, όπου ξέφυγε από τις χειροπέδες της Σκότλαντ Γιαρντ, αφήνοντας τους αστυνομικούς να ξύνουν το κεφάλι τους και τους μάνατζερ να συνωστίζονται στο καμαρίνι του για να εξασφαλίσουν τον μάγο για τον χώρο τους. Ο ίδιος παραμένει στη Βρετανία 6 μήνες και κατόπιν περιοδεύει σε Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία και Ρωσία ως ο «Βασιλιάς των Χειροπεδών» πια.

Το 1904 επιστρέφει στις ΗΠΑ με φήμη και χρήμα και συνεχίσει τις καταιγιστικές περιοδείες σε όλη την αμερικανική επικράτεια, αναβαθμίζοντας το σόου του κάθε τόσο: απελευθερωνόταν πλέον από φυλακές, χειροπέδες, αλυσίδες, σχοινιά και ζουρλομανδύες, την ώρα που κρεμόταν πια από σχοινιά σε δημόσια θέα.

Από το 1908 ωστόσο θα εγκατέλειπε μια και καλή το σόου με τις χειροπέδες, αφού ο ανταγωνισμός τον είχε μιμηθεί ανενδοίαστα. Αρχίζει πλέον να αποδρά από κλειδωμένες δεξαμενές και δοχεία γάλατος, με την πιθανότητα του θανάτου του να είναι δυνατή και να ελκύει πρωτόγνωρα κοινά στα ταχυδακτυλουργικά σόου!

Προοδευτικά θα επέκτεινε το μαγικό του ρεπερτόριο των αποδράσεων, καλώντας πλέον το κοινό να επινοήσει νέους τρόπους και κατασκευές για να τον κρατήσουν δέσμιο! Η επινοητικότητα του κόσμου άγγιξε κόκκινο όταν τον έβαλαν να αποδράσει από την κοιλιά φάλαινας που ξεβράστηκε στις ακτές της Βοστόνης, με τον κόσμο να εφευρίσκει όλους τους πιθανούς τρόπους αλλά να αποτυγχάνει να τον κρατήσει δεμένο.

Το 1912 το ταχυδακτυλουργικό του νούμερο θα άγγιζε τον κολοφώνα του, με το ξακουστό Κινέζικο Μαρτύριο να γίνεται η επιτομή της μαγικής του δράσης.

Ο Χουντίνι, δεμένος από τα πόδια, κλεινόταν ανάποδα σε μια γυάλινη δεξαμενή γεμάτη με νερό και έπρεπε να κρατήσει την αναπνοή του για περισσότερο από 3 λεπτά για να καταφέρει να απελευθερωθεί. Η παράσταση ήταν τόσο τολμηρή και ο κόσμος τόσο περίεργος που θα παρέμενε στο ρεπερτόριο του Χουντίνι μέχρι τον θάνατό του το 1926…

Δραστηριότητες εκτός ταχυδακτυλουργίας

Ο πλούτος και η φήμη του Χουντίνι θα του επέτρεπαν πλέον να αφιερωθεί και σε άλλα πάθη, όπως η αεροπορία και ο κινηματογράφος. Ο μάγος αγόρασε το πρώτο του αεροπλάνο το 1909(!) και το 1910 έγινε ο πρώτος άνθρωπος που πέταξε πάνω από την Αυστραλία! Οι ώρες που πέρασε μάλιστα στο κόκπιτ και το πρώιμο της εποχής είναι ικανά να τον κατατάξουν στους πιονέρους της αεροπορίας, κυρίως για το γεγονός ότι έκανε δημοφιλές μεταξύ του κόσμου το νέο αυτό μέσο.

Η κινηματογραφική πορεία του Χουντίνι αρχίζει νωρίς, ήδη από το 1901, όταν κυκλοφορεί την ταινία «Merveilleux Exploits du Célébre Houdini Paris», στην οποία καταγράφονται οι περιβόητες αποδράσεις του. Αργότερα θα εμφανιστεί στα φιλμ «The Master Mystery», «The Grim Game» και «Terror Island», ενώ δεν θα αργήσει να ιδρύσει τη δική του εταιρία παραγωγής, τη Houdini Picture Corporation, αλλά και ένα εργαστήριο για φιλμ, το The Film Development Corporation, που δεν έμελλε ωστόσο να γνωρίσουν επιτυχία.

Από το 1917 ο Χουντίνι υπηρετούσε ως πρόεδρος της Αμερικανικής Εταιρείας Ταχυδακτυλουργών (S.A.M.) και το 1923 θα γινόταν πρόεδρος της Martinka & Co, του παλιότερου σωματείου ταχυδακτυλουργών της Αμερικής, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του ως μάγου θα εξηγούσε αμέτρητες φορές πολλά από τα κόλπα του, ισχυριζόμενος πάντοτε ότι επρόκειτο για ταχυδακτυλουργικά τρικ και ποτέ για μαγεία ή παραφυσικά φαινόμενα! Ήδη στο βιβλίο του «Handcuff Secrets» από το 1909 περιέγραψε τους τρόπους απελευθέρωσης από χειροπέδες και κλειδωμένες κλειδαριές.

Ήταν όμως και το άλλο: σε όλα τα χρόνια που περιόδευε στην αμερικανική επαρχία, στρατολογούσε νέους μάγους με δικά του έξοδα, έκλεινε θέατρα και χώρους εμφανίσεων για συνεργασία με την Εταιρεία Ταχυδακτυλουργών και οργάνωνε γενικά τους ντόπιους ταχυδακτυλουργούς σε μια προσπάθεια να αναβαθμίσει το σωματείο και να του δώσει κύρος και αίγλη. Από τις δικές του συνεπείς προσπάθειες φτιάχτηκαν παραρτήματα της λέσχης σε όλη την Αμερική, δικτυώθηκαν οι ταχυδακτυλουργοί και εγκαινιάστηκε το μεγαλύτερο κίνημα μάγων στην ιστορία της ταχυδακτυλουργίας! Μέχρι τον θάνατό του το 1926, είχε δημιουργήσει τον πλουσιότερο και μακροβιότερο θεσμό ταχυδακτυλουργών του κόσμου: περισσότερα από 6.000 μέλη και 300 συνεργαζόμενοι χώροι σε παγκόσμιο επίπεδο. Γι’ αυτό και έβγαινε πρόεδρος για 9 συναπτά έτη, ενώ ταυτόχρονα ήταν και επικεφαλής της Λέσχης Μάγων του Λονδίνου.

Ο Χουντίνι έκανε όμως και κάτι άλλο, για το οποίο σπανίως μνημονεύεται: έβαλε στο στόχαστρο τον πνευματισμό, τα μέντιουμ και τα παραφυσικά φαινόμενα, βοηθώντας τους επιστήμονες να αντιπαρατεθούν αποφασιστικά μαζί τους! Ο περίφημος μάγος, γνωρίζοντας από πρώτο χέρι πώς σκαρώνονται οι οπτικές πλάνες, έστρεψε την ενέργειά του στην κατεύθυνση του «ξεσκεπάσματος» της απάτης των μέντιουμ, κίνηση που θα έβρισκε γρήγορα μιμητές μέσα στους κόλπους των ταχυδακτυλουργών. Από το 1920 ήταν μέρος της επιτροπής Scientific American, βοηθώντας τους ακαδημαϊκούς και τους επιστήμονες να αναγνωρίσουν απάτες που τους ξεγελούσαν μαζικά. Στον Χουντίνι πιστώνεται το γκρέμισμα της καριέρας πολλών περίφημων μέντιουμ της Αμερικής, ακόμα και της διαβόητης Mina Crandon, γεγονός που θα τον έκανε να χάσει τον καλό του φίλο σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ, που πίστευε στον πνευματισμό και εκτιμούσε το συγκεκριμένο μέντιουμ. Μέχρι και βιβλίο αναγκάστηκε να γράψει ο Χουντίνι («A Magician Among the Spirits»), στο οποίο εξηγούσε τα καθέκαστα…

Μυστηριώδης θάνατος

Παρά τη σκοτεινή φιλολογία που περιβάλλει τον θάνατό του και τις αναρίθμητες πηγές που ισχυρίζονται ότι επρόκειτο από εγκληματική αμέλεια μέχρι και δολοφονία, ένα είναι σίγουρο: ο Χουντίνι υπέφερε από περιτονίτιδα. Αν τώρα ο θάνατός του προκλήθηκε από φοιτητή του νοσοκομείου που τον χτύπησε στο στομάχι με την άδειά του για να ελέγξει την αντοχή του ή δηλητηριάστηκε από ομάδα εξαγριωμένων μέντιουμ, παραμένει άγνωστο.

Επισήμως, ο Χουντίνι πέθανε από περιτονίτιδα στις 31 Οκτωβρίου 1926, σε ηλικία 52 ετών, στο Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν, η κληρονομιά του ωστόσο επιβίωσε μέσα από τις τόσες και τόσες γενιές μάγων που συνεχίζουν να κάνουν τον κόσμο μας ένα παράξενο μέρος…